Opgroeien met een ouder met MS deel 2

Zorgen voor je zieke vader of moeder

Als een gezinslid langdurig ziek is, gaan de andere gezinsleden meer voor de zieke zorgen. Ook kinderen doen dat. Die groep jonge mantelzorgers is groot en onzichtbaar; men spreekt vaak van ‘verborgen zorgen’.
De meeste ouders willen hun kinderen zo min mogelijk belasten met hun ziek zijn. Maar kinderen zijn loyaal. Ze vinden het heel normaal klusjes te doen, even voor dit of dat te zorgen. Kinderen geven graag.

Maar komt een kind genoeg aan zijn of haar eigen leven toe? Worden klusjes geen kopzorgen, een te zware verantwoordelijkheid?
Bij alle geïnterviewde jongeren is er de vanzelfsprekendheid een bijdrage leveren aan het huishouden. Al zegt Marc: ‘Mijn vader zorgt meer voor ons! Maar natuurlijk doe ik wel eens wat, iets dat hij niet kan pakken, helpen bij de verbouwing.’

Bo vindt niet dat hij als kind meer zorgtaken had: ‘Als mijn moeder gewerkt zou hebben, had ik ook moeten meehelpen. Bovendien was er vaak hulp.’ Bo woont nu zelfstandig en kan schoonmaken en koken als de beste. Ook Annelies heeft al vroeg geleerd hoe het huishouden in elkaar steekt. ‘Het ging niet alleen om de praktische zaken,’ zegt ze, ‘ook een luisterend oor hoorde erbij.’ Carolien heeft haar moeder jaren geholpen via een PGB.

Maken kinderen van chronisch zieke ouders zich zorgen over hun eigen gezondheid?

De geïnterviewde jongeren antwoorden daar heel verschillend op. Sander zegt: ‘Nee, over MS maak ik me nooit druk.’ En Bo: ‘De kans is niet zo groot dat ik het krijg. Er kan je van alles overkomen in het leven. Ik ben wel meer dan mijn leeftijdsgenoten bezig met gezond leven en goed eten bijvoorbeeld.’

Marc legt uit dat hij zich wel eens zorgen maakt om zijn vader, maar niet over dat hij zelf ook MS kan krijgen: ‘Dat kun je toch niet veranderen. Ik ben me er wel meer bewust van wat het betekent MS kan krijgen. Daar heb je toch geen invloed op. Daarnaast besef ik wat het betekent om niet gezond te zijn.’ Carolien en Annelies reageren zorgelijker: Carolien maakt zich zorgen om haar moeder als die een slechte periode heeft. En zelf vraagt ze zich wel eens af, als ze een periode erg moe is: het zou toch niet…? Annelies weet dat de kans op MS heel klein is, maar het schiet wel eens door haar hoofd. Ze is zich er erg van bewust hoe belangrijk het is zuinig op je lichaam te zijn. De onvoorspelbaarheid van haar moeders aandoening maakt haar bang, ze maakt zich zorgen om het verloop.

Invloed op je leven

Je kijk op het leven wordt mede bepaald door de situatie van het gezin waarin je opgroeit. Uit literatuur en onderzoek blijkt dat opgroeien met een chronisch zieke ouder kinderen kan stimuleren tot zelfstandigheid. Het kan ze weerbaar maken, inlevingsvermogen, en een andere kijk op gezond en ziek zijn geven. Maar het kan kinderen ook overbezorgd maken en minder zorgeloos dan hun leeftijdsgenoten.
Marc vindt dat de ziekte van zijn vader een wijze levensles is: ‘Ik heb misschien meer aandacht en respect voor mensen met een handicap. Ik zal eerder een helpende hand bieden.’

Voor Carolien en Annelies ligt het anders. Carolien: ‘Ik merk dat ik verder ben dan mijn klasgenoten. Ik ben me ervan bewust dat het leven geen roze wolk is.’ Annelies kreeg op de middelbare school vaak te horen dat ze zich al zo verantwoordelijk gedroeg, ze werd de ‘moeder’ van de klas genoemd. Ze maakte zich veel zorgen om haar moeder, dat deden haar vriendinnen helemaal niet. Toch zegt ze ook: ‘Het heeft me veel geleerd over het leven. Ik heb er verantwoordelijkheidsgevoel door gekregen en ben eerder volwassen geworden.’ Het is dan ook geen toeval dat ze een opleiding Maatschappelijk Werk volgt. ‘Door de dingen die ik thuis heb gezien en gevoeld,’ zegt ze, ‘ weet ik hoe belangrijk het is dat er iemand echt naar je luistert en die je helpt voor jezelf te kiezen.’

Bo hoort wel eens vrienden zeggen: ‘Als ik ziek zou zijn, als ik een been zou missen, zou ik niet meer willen leven.’ Dat relativeert hij en zegt: ‘Voor mij is het niet zo’n schrikbeeld. Zij weten niet dat je een prima leven kunt hebben, ook als je chronisch ziek bent.’

Lees HIER deel 1 van dit interview.

Bron: MSzien 2010-nummer 01

OPROEP:
Heb je door dit interview vragen of wil je jouw eigen verhaal vertellen? Schrijf ons dan. Misschien heb jij heel andere ervaringen en wil je ze delen met je leeftijdsgenoten op MSkidsweb. Reacties kun je sturen naar prikbord@mskidsweb.nl.

Eerder gepubliceerd op MSkidsweb: 19-01-2012